حقوق جزای اختصاصی

حقوق جزايي يا حقوق كيفري، يكي از انواع گروه حقوق عمومي است كه از لحاظ ضمانت اجرا به نظر، خشن‌|ترين نوع از انواع گرايش‌|هاي حقوق است وليكن در همين دستة به ظاهر خشن مفاهيمي چون تفسير به نفع متهم، ممنوعيت شكنجه، حق سكونت متهم، اصل شخصي بودن كيفر و اصولي از اين دست به چشم مي‌|خورد كه مداقه | در كنه آن، حقوق جزا را از هر شعر و اثر هنرمندانه‌|اي لطيف‌|تر و نتيجه بخش‌|تر مي‌|سازد. اهميت حقوق جزايي سبب گرديده است كه مطالعه آن در دانشكده‌|هاي حقوق علاوه بر تدريس و تعلم بسياري از واحدهاي درسي جزايي، در مقطع كارشناسي ارشد و دكتري در گرايشي تحت عنوان حقوق جزا و جرم‌|شناسي تداوم يابد و جاذبه‌|هاي اين مطالعات سبب شده كه بسياري از دانشجويان به مطالعه در اين زمينه چه براي اندوخته علمي صرف ـ دانش براي دانش‌|ـ و چه براي استفاده از دانسته‌|ها براي آزمون‌|هاي كارشناسي ارشد و دكتري و آزمون‌|هاي مشاغل حقوقي چون وكالت و سردفتري و قضاوت بپردازند. در ميان مباحث حقوق جزايي، حقوق جزاي اختصاصي به تعبيري مهم‌|ترين بخش حقوق كيفري است كه در آن اعمال و رفتارهاي مجرمانه توصيف، اركان آن تعريف و مجازات آن مشخص مي‌|گردد و اين اهميت در آزمون‌|هاي حقوقي نيز نمايان است و درس حقوق جزاي اختصاصي، يكي از مباحث پر ضريب و مهم آزمون‌|هاي كارشناسي ارشد و مشاغل حقوقي است وليكن آنچه ما را در ميان انبوه متون حقوق جزاي اختصاصي به تحرير اين كتاب واداشت مواردي است كه بيان آن از جهت ذكر برخي از ويژگي‌|هاي مجموعه حاضر خالي از لطف نيست:
1) در ميان مباحثي كه تحت عنوان حقوق جزاي اختصاصي در دانشكده هاي حقوق تدريس مي‌|گردد، | مباحثي از حقوق جزاي اختصاصي مانند حدود و بسياري موارد مورد سؤال در آزمون‌|ها قرار گرفته و مي‌|گيرد. در اين مجموعه سعي بر آن بوده كه اين مباحث از مهم‌|ترين و صحيح‌|ترين منابع جمع‌|آوري و با تكيه بر اصل قانوني بودن و تكيه بر متون اصلي قانون به شرح و تفصيل و تبيين آن پرداخته شود.
2) در ذيل عنوان حقوق جزاي اختصاصي، تأليفات زيادي به رشته تحرير درآمده است كه از يك سو دسترسي به تمامي آن‌|ها براي همه داوطلبان ميسر نيست و از طرف ديگر مطالعه تمام آن‌|ها از زمان و فرصت داوطلب آزمون‌|ها خارج است. علاوه بر آن شناخت منابع اصلي و كامل و منابع مطمح نظر طراحان آزمون‌|هاي حقوقي براي هر داوطلب ممكن نيست. در اين مجموعه سعي برآن بوده است كه از تمامي مطالب و گلچين مطالب اصلي و مطرح كه مد نظر طراحان بوده استفاده شود و به زباني ساده و قابل درك بيان گردد.
3) در اين مجموعه تلاش ما آن بوده كه نهايت ساده‌|نويسي و بيان معاني الفاظ فقهي و حقوقي را رعايت كنيم تا دانشجوياني كه از رشته‌|هاي غيرمرتبط با حقوق در آزمون‌|ها شركت مي‌|كنند بتوانند از اين مجموعه استفاده نمايند.
4) برخي عقيده به علم نبودن حقوق دارند و دليل آن را هم تغييرات و تحولات پي‌|درپي قوانين و در نتيجه تغييرات و تحولات پي‌|درپي حقوق مي‌|دانند ولي در پاسخ به اين خرده، گفته شده كه فرق است ميان قانون و حقوق. استاد دكتر پرويز صانعي در كتاب حقوق جزاي عمومي به درستي بيان داشته‌|اند: «|حقوق‌|دان، قاضي و وكيل خوب و موفق، كسي است كه بتواند به كمك توانايي فكر خود هر قانون جديد و هر پرونده حقوقي و كيفري را كه به خاطر جمع آمدن شرايط خاص، الزاماً مسائل جديد را شامل مي‌|شود، مورد بررسي و تجزيه و تحليل خلاقانه قرار دهد.»| وليكن نظر به اينكه عموماً مخاطبان اين كتاب، داوطلبان آزمون‌|هاي حقوقي و دانشجويان هستند، تلاش نموديم تازه‌|ترين قوانين و آراء وحدت رويه را در كتاب ذكر كنيم و به تجزيه و تحليل آن بپردازيم و در هر چاپ، رسالت خود را به روزرساني اين بخش كتاب مي‌|دانيم.
6) وجود مثال‌|ها و تست‌|هاي تأليفي مجموعه حاضر از ويژگي‌|هاي اين كتاب است كه سبب مي‌|شود مفهوم مجرد حقوقي در ذهن خواننده ملموس و عيني گرديده و با مثال‌|هايي شبيه سؤالات آزمون‌|هاي حقوقي به درك و فهم آن بپردازد.
7) در بخش پاياني كتاب، ديات و برخي ديگر از دسته‌|بندي‌|هاي جرايم در قالب جدول آورده شده تا اين مباحث كه اولاً در تدريس در دانشكده‌|ها از آن غفلت مي‌|شود و از طرف ديگر بخش مهمي از آزمون‌|هاي حقوقي را به خود اختصاص مي‌|دهد، براي داوطلب با جدول و نمودار تفهيم نماييم.
8) در پايان هر فصل سؤالات آزمون‌|هاي كارشناسي ارشد سراسري و دانشگاه آزاد و آزمون و وكالت مربوط به موضوع آن فصل با پاسخ كاملاً تشريحي گرد‌|آوري شده است.
با توجه به عوض شدن قانون مجازات اسلامي و پيچيدگي‌|هاي حاصله چاپ كتاب به درازا كشيده، اما سرانجام اين تلاش‌|ها مثمرثمر واقع شد و مطالب به صورت كامل در اختيار دانش‌|پژوهان عرصه علم حقوق قرار گرفت. لازم به توضيح است آنچه در اين كتاب گردآمده، پس دادن درس به استادان بزرگوار است كه همواره افتخار شاگردي ايشان را داشته و داريم و بر خود واجب مي‌|دانيم از استادان محترم دكتر حسين ميرمحمد صادقي و مرحوم دكتر رضا نوربها كه افتخار شاگردي ايشان را داشته‌|ايم و در زمان تأليف اين مجموعه مشفقانه پاسخگوي سؤالات ما در اين خصوص بوده‌|اند تقدير و تشكر نماييم. همچنين از آقايان پورخيراله و سروي بابت ويراستاري چاپ كنوني كتاب كمال تشكر را داريم.
مجموعه حاضر را به مادرانمان كه در زندگي صبورانه همراهمان بودند، تقديم مي‌|كنيم.
در انتهاي كتاب، سؤالات آزمون‌|هاي | وكالت 95 و سراسري، ارشد و دكتري 95 با پاسخ كاملاً تشريحي آن‌|ها و 8 مرحله آزمون خودسنجي در سطوح A (ساده)، | B (متوسط) و C (سخت) ارائه شده است.